Σπιτικό χωριάτικο σαπούνι με χαμομήλι και μέλι

Η παρασκευή του σαπουνιού από παλιά μέχρι και πριν λίγα χρόνια ήταν μέρος της καθημερινότητας μιας τυπικής ελληνικής οικογένειας.  Η παράδοση της συνταγής από στόμα σε στόμα και πιο συγκεκριμένα από μάνα σε κόρη ήταν μέσα στα πλαίσια της οικοκυρικής εκπαίδευσης μαζί με το κέντημα, το πλέξιμο, το μαγείρεμα και γενικά όλες τις δουλειές ενός τυπικού και ως επί το πλείστον ελληνικού νοικοκυριού.

Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και κατά την αρχή της εκβιομηχάνισης, οι μεγάλες πόλεις μετατράπηκαν σε αστικά κέντρα, οι ανάγκες για βασικά προϊόντα καλύπτονταν πλέον από μικρά μαγαζιά που ξεφύτρωναν σε κάθε γωνιά. Έτσι κάποια πράγματα ξεχάστηκαν και γενικά ο τρόπος ζωής άλλαξε ριζικά αφήνοντας στο περιθώριο γνώσεις εκατοντάδων ετών.
Στην επαρχία και τα χωριά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Η ζωή με τα ήθη και τα έθιμα συνέχισαν να είναι ίδια αλλά να ξεθωριάζουν ταυτόχρονα όσο οι μεγαλύτεροι σε ηλικία φεύγουν από τη ζωή.

Η παρασκευή σαπουνιού ήταν και είναι ακόμα χρήσιμη, όχι μόνο για τις ανάγκες της καθημερινής καθαριότητας αλλά ακόμα πιο σημαντική για την ανακύκλωση των χρησιμοποιημένων λαδιών από τηγάνισμα και μαγείρεμα συμπεριλαμβανομένων και των ζωικών λιπών. Για όσους δεν το γνωρίζουν, ένα μόνο λίτρο χρησιμοποιημένου λαδιού μπορεί να ρυπάνει έως και 1.000.000 λίτρα νερού. Γνωρίζοντας αυτό, οι σοφοί άνθρωποι της υπαίθρου, είχαν σαν προτεραιότητα την ισορροπία της φύσης, γνωρίζοντας πως αν απορρίψουν τα λάδια στο νεροχύτη, η στο έδαφος, μπορούν εύκολα να λερώσουν τον υδροφόρο ορίζοντα που είναι ζωτικής σημασίας για τα χωράφια τους, τα ζώα τους, τα μποστάνια τους, τους κήπους τους και σε βάθος χρόνου για όλη την αλυσίδα του οικοσυστήματος.

Η παρακάτω συνταγή είναι βασική, και γνωστή στους παλιότερους. Έχει δύο παραλλαγές και μπορείτε να επιλέξετε είτε τη μια συνταγή είτε την άλλη. Είναι γνωστή ως συνταγή, 6-2-1 ή 5-2-1 και μεταφράζετε με τη σειρά λάδι, νερό, καυστική σόδα.

• Γίνεται χωρίς να υπολογίζουμε τα διαφορετικά έλαια που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε.
• Βάζετε έλαια κατά βούληση.
• Δεν είναι ανάγκη να μετρήσουμε τη σόδα σύμφωνα με τον πίνακα σαπωνοποίησης ελαίων.
• Δεν χρειάζεται να μετρήσουμε το νερό. Δεν είναι απαραίτητη η χρήση θερμομέτρου.
• Μπορούμε να βάλουμε τηγανισμένα λάδια αν θέλουμε να φτιάξουμε σαπούνι γενικής χρήσης.
• Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μούργα που όσο και αν σας φαίνεται περίεργο δημιουργεί καλό σαπούνι για σώμα και μαλλιά.
• Δεν χρειάζεται να κάνουμε υπερλίπανση.
• Ιδανικό λάδι είναι το πυρηνέλαιο που κάνει καλή σαπωνοποίηση και καλής ποιότητας σαπούνι.
• Μπορούμε να βάλουμε, εγχύματα, αφεψήματα, βότανα, αρώματα, κλπ.

Αν επιθυμείτε το σαπούνι σας να περιέχει μόνο ελαιόλαδο, η ελαιόλαδο και ηλιέλαιο η και καλαμποκέλαιο καλό θα ήταν να επιλέξετε τη συνταγή 5-2-1, δηλαδή 5 κιλά λάδια, 2 κιλά νερό και 1 κιλό καυστική σόδα. Επειδή τα παραπάνω λάδια κάνουν μαλακό σαπούνι η συνταγή αυτή θα σας βοηθήσει στη σκληρότητα. Αν διαλύσετε και 3 κουταλιές σούπας αλάτι στο νερό πριν προσθέσετε σε αυτό τη σόδα , το σαπούνι σας θα γίνει ακόμα πιο σκληρό.

Αν το σαπούνι σας περιέχει έλαιο καρύδας ή και καστορέλαιο με σκοπό να προσθέσει σκληρότητα αλλά και αφρισμό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη συνταγή 6-2-1 δηλαδή 6 κιλά λάδια , 2 κιλά νερό και 1 κιλό καυστική σόδα. Αν θέλετε παραπάνω αφρισμό, διαλύστε στο νερό 3-4 κουταλιές σούπας ζάχαρη πριν προσθέσετε τη σόδα.

Το σαπούνι μπορεί να γίνει απλά με λάδι και νερό.

Η συνταγή που σας δίνω περιέχει χαμομήλι και μέλι, είναι ιδανικό για σώμα, πρόσωπο, μαλλιά, ευαίσθητες επιδερμίδες, κατακλίσεις φλεγμονές, κλπ.

Θα χρειαστείτε:

Παρασκευή:

Βάζουμε σε κατσαρόλα το 1 κιλό νερό με το χαμομήλι και βράζουμε για 5 λεπτά. Αφαιρούμε από τη φωτιά σκεπάζουμε και αφήνουμε ένα 10λεπτο ακόμα πριν το σουρώσουμε. Όταν το σουρώσουμε το ζυγίζουμε και προσθέτουμε όσο νερό έχει εξατμιστεί με το βρασμό, ώστε να έχουμε πάλι 1 κιλό.

Όπως είναι ακόμα ζεστό, προσθέτουμε το μέλι και ανακατεύουμε μέχρι να λιώσει τελείως. Όταν κρυώσει τελείως προσθέτουμε την καυστική σόδα και ανακατεύουμε μέχρι να διαλυθεί. Αυτή τη στιγμή γίνεται εξώθερμη αντίδραση και ανεβαίνει η θερμοκρασία μέχρι και 80-90 βαθμούς Κελσίου.

• ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΟ ΝΕΡΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΕΙΩΣ ΚΡΥΟ ΠΡΙΝ ΡΙΞΕΤΕ ΜΕΣΑ ΤΗ ΣΟΔΑ.
• ΡΙΧΝΟΥΜΕ ΠΑΝΤΑ ΤΗ ΣΟΔΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ.
• ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΜΟΝΟ ΑΝΟΞΕΙΔΩΤΑ ΣΚΕΥΗ Η ΧΟΝΤΡΟ ΠΛΑΣΤΙΚΟ.
• Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΗΤΑ Η ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ.
• ΦΟΡΑΜΕ ΠΑΝΤΑ ΓΑΝΤΙΑ ΚΑΙ ΓΥΑΛΙΑ ΓΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ.

Σε άλλη κατσαρόλα ζυγίζουμε τα λάδια και θερμαίνουμε μέχρι να λιώσει το λάδι καρύδας. Κατεβάζουμε από τη φωτιά και αφήνουμε να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου.

Εν τω μεταξύ ετοιμάζουμε το καλούπι που θα τοποθετήσουμε το σαπούνι, επιλέγοντας ένα μεγάλο ανοξείδωτο ταψί ή ένα παλιό συρτάρι. Το καλύπτουμε με λαδόκολα να είναι έτοιμο.

Όταν το διάλυμα του νερού και το λάδι έχουν κρυώσει σχεδόν τελείως, ρίχνουμε το διάλυμα του νερού μέσα στο λάδι και ανακατεύουμε με ξύλινη κουτάλα. Ίσως χρειαστεί να ανακατέψουμε ένα τέταρτο με είκοσι λεπτά.

Όταν καταλάβουμε πως έχουμε μια μικρή αντίσταση στο ανακάτεμα, προσθέτουμε σιγά σιγά το αιθέριο έλαιο ή το άρωμα και με γρήγορες κινήσεις αδειάζουμε στο ταψί. Χρειάζεται να βιαστούμε λιγάκι διότι τα αρώματα και τα αιθέρια έλαια έχουν την τάση να πήζουν γρήγορα το σαπούνι.

Αφού το καλουπώσουμε, το σκεπάζουμε με πετσέτα και το αφήνουμε ένα 24ωρο, το κόβουμε σε κομμάτια και το αφήνουμε να γίνει για 6 εβδομάδες περίπου πριν το χρησιμοποιήσουμε.